Diyabetin bu yıl ki teması: Hemşire ve Diyabet

15 Kasım 2020

Bu yazımızda IDF kaynaklarına göre diyabetin 2020 yılındaki başlıklarına değiniyoruz.

Uluslararası Diyabet Federasyonu (IDF) her yıl olduğu gibi bu sene de 14 Kasım Dünya Diyabet Günü’ne özel temasını duyurdu. Bu yazımızda IDF kaynaklarına göre diyabetin 2020 yılındaki başlıklarına değiniyoruz.

14 Kasım: Dünya Diyabet Günü

Her yıl tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de 14 Kasım tarihi “Dünya Diyabet Günü” olarak kutlanıyor. Diyabete yönelik bilimsel araştırma ve istatistik havuzuyla tanınan Uluslararası Diyabet Federasyonu (IDF), bu yılın diyabet temasını “Hemşire ve Diyabet” başlığı altında tanımladı.

Hemşire ve Diyabet: Hemşireler fark yaratır.
IDF

Tema metninde hemşireler “Bu yıl ki tema, hemşirelerin diyabetle yaşayan insanları desteklemede oynadıkları önemli rol hakkında farkındalık yaratmayı amaçlıyor.” şeklinde vurgulandı. Ayrıca diyabette bireylerin eğitimine de önem verilerek “Diyabetle yaşayan insanlar bir dizi zorlukla karşı karşıyadır ve hemşireler, onları destekleyecek becerilerle donatmak için eğitilmeleri çok önemlidir.” ifadelerine yer verildi.

IDF, bu yılın temasının tartışılması için Twitter üzerinde #WorldDiabetesDay ve #NursesMakeTheDifference etiketleriyle kampanya düzenliyor.

Diyabetin küresel bir sorun olarak sürekli artış göstermesi, aynı oranda sağlık imkanlarının da gelişmesi gerektiğini gösteriyor. Artan diyabetli sayısına oranla Uluslararası Diyabet Federasyonu (IDF), hükümet ve sağlık kuruluşlarını daha fazla sağlık personeli istihdamı sağlamaları konusunda çağrıda bulunuyor. Uluslararası Diyabet Federasyonu (IDF) başkanı Prof. Andrew Boulton’ın Diabetes Voice sitesinde ele aldığı makalesinde konuyla ilgili şunlara yer veriliyor:

Her 11 kişiden bir yetişkinin (463 milyon) bu durumu yaşadığını gösteren küresel diyabet prevalansı büyümeye devam ediyor. Önümüzdeki on yıl içinde bu rakamın 578 milyona çıkması beklendiğinden, diyabetle yaşayan insanları desteklemek için yeterli sayıda hemşire ve yardımcı sağlık uzmanının olması çok önemlidir.
Prof. Andrew Boulton (IDF Başkanı)

Hemşireler Sağlık Çalışanlarının %59’unu Oluşturuyor

Hemşirelerin diyabetli bireyler üzerindeki rolü bir hayli fazla ve büyük bir öneme sahiptir. Sağlık sektörünün %59’luk bir kısmını profesyonel hemşireler oluşturmaktadır. Bu doğrultuda en etkin hizmetlerde yer alan hemşireler 3 temel başlıkta diyabetli yaklaşımlarını esas alır:

Hızlı tedavi sağlamak için diyabeti erken teşhis etmek,
Komplikasyonları önlemeye yardımcı olmak için diyabetli kişilere kendi kendine tedavi eğitimi ve psikolojik destek sağlamak,
Durumu önlemeye yardımcı olmak için tip 2 diyabet için risk faktörlerini ele almak

Peki Uluslararası Diyabet Federasyonu’na (IDF) göre hemşirelerin eğitimi neden önemli? ― Bu soruyu IDF şu şekilde yanıtlıyor:

Dünyanın dört bir yanındaki hemşireleri diyabetle yaşayan insanları ve tip 2 diyabet geliştirme riski taşıyan kişileri destekleyecek becerilerle donatmak için daha fazla eğitime ve finansmana önemli bir ihtiyaç devam etmektedir. Sağlık hizmeti sağlayıcıları ve hükümetler bu nedenle eğitim ve öğretime yatırım yapmanın önemini kabul etmelidir. Doğru uzmanlıkla hemşireler, diyabetten etkilenen insanlar için fark yaratabilir. ― IDF

2019 yılına kadar dünya genelinde her 11 kişiden 1’i diyabetliydi. 2020 ve devamıyla birlikte bu oran, her 10 kişiden 1’nin diyabetli olduğu şeklinde ifade ediliyor. Üstelik dünya genelinde 2030 yılına kadar diyabetle yaşayan insan sayısının 578 milyona çıkması bekleniyor. IDF araştırmaları diyabetli her 2 yetişkinden 1’inin tanı konmamış (232 milyon) ve birçoğunun tip-II diyabet olduğunu da raporlarında barındırıyor.

Diyabet, 2019 yılında 4,2 milyon ölüme neden oldu.
IDF

Geçtiğimiz yıl dünya genelinde sağlık sektöründeki en az 760 milyar dolarlık sağlık harcaması diyabet odaklı hizmetler için yapıldı. Bu oran, genel sağlık hizmetlerine harcanan küresel toplamın %10’unu oluşturuyor.

TURKDIAB’ta Yılın Teması Farklı

Ülkemizde diyabet odaklı gelişmiş kuruluşlardan biri olan Türkiye Diyabet Vakfı (TURKDIAB) dünya genelinin aksine bu yılın teması olarak şunu duyurdu:

14 Kasım Dünya Diyabet Günü’nde bu yıl ana temayı “COVID-19 pandemisi nedeniyle zorunlu olarak evde kalan ve bu nedenle tedavisini aksatan diyabetli hastaların yeniden daha iyi bir diyabet tedavisine odaklanmaları” konusu olarak belirledik. ― turkdiab.org

Pandemi ve uzun süreli karantina koşulları, kronik hastalığı olan milyonlarca hastayı olumsuz yönde etkilediği; ancak kronik hastalığı olan gruplar içinde en çok etkilenen grubun diyabet hastalarının olduğunu belirten Türkiye Diyabet Vakfı, en çok aksaklığın da diyabetli hastaların takip ve tedavisinde yaşandığını belirtti.

Ülkemizde diyabetin bu yıl ki farkındalığına yönelik birçok etkinlik ve çalışmalar yer aldı. Şüphesiz en dikkat çekeni 14 Kasım’a özel olarak Fatih Sultan Mehmet ve Yavuz Sultan Selim köprülerinin mavi renge bürünmesi oldu.

Prof. Dr. Şükrü Hatun

Habertürk televizyon kanalının oldukça sık takip edilen programı Burası Haftasonu’nda 14 Kasım’a özel yayın konuğu Prof. Dr. Şükrü Hatun oldu. Ülkemizde ayak sağlığı konusunda Podoloji Ça l ıştayı ve beraberindeki çalışmalarla ismini tanıdığımız eski Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Şükrü Hatun, konuşmasına insülinin eşsiz bir keşif olduğunu ifade etmekle başladı. Günün önemine değinen Hatun, diyabetin küresel farkındalığındaki önemini “Dünyada COVID19 ile etkileşimi olan ve şişmanlık pandemisine etki eden bir tip-II diyabet söz konusu.” sözleriyle ifade etti.