Ayak sorunlarının belirlenmesinde tabip ve podologların multidisipliner yaklaşımları önemlidir. Ayak sorununa yönelik asıl tanının konması doğru tedavi ve bakım uygulamaların kolaylıkla planlanabilmesini sağlamaktadır. Bu doğrultuda yazımızda ayak sorunlarının tespitini hedef alan temel uygulamalardan biri olan genel ayak muayenesini konu alıyoruz.
Genel Ayak Muayenesi nedir?
Genel ayak muayenesi, tabip ya da podolog kontrolünde uygulanan, ayakta meydana gelmiş ya da oluşma riski taşıyan durumların fiziki, biyomekanik, periferik ve çok yönlü olarak ele alındığı uygulamadır. Tabip kontrolündeki genel muayene mantığında yer verilenlere kıyasla ayak sorunlarında podologların yaklaşımı daha kapsamlıdır.
Genel Ayak Muayenesi nasıl yapılır?
Tabip yönlendirmesiyle podologlar tarafından sağlanan ayak muayenesi şunları içerir:
- Anamnez: Mevcut sorunun geçmişi, eşlik eden hastalıklı durumlar ya da bunlara ilaç kullanımları, yaş, alışkanlık, alerji, operasyon geçmişi, meslek, genetik durum gibi bilgilerin alındığı sözlü görüşme aşamasıdır.
- Palpasyon: Ayağın dokunarak deri, kas ve kemik yapılarının elle değerlendirildiği muayene şeklidir. Bu aşamada ayak hareketlerinin fonksiyonları, cildin keratize bulgular gösterip göstermediği, tırnak yapılarının durumu gibi değerlendirmeler sağlanır.
- İnspeksiyon: Ayak yapısının gözle değerlendirildiği temel muayene şeklidir. Kızarıklık, şişlik, döküntüleşme ve renk değişimi gibi bulgular bu aşamada kontrol edilir.
- Olfaksiyon: Kimi durumlarda ayaktaki mantar ya da enfeksiyon durumlarının gelişimi ile meydana gelen koku durumlarının değerlendirildiği muayenedir. Kötü koku birtakım ayak sorunlarının habercisi niteliği taşıyabilmektedir ve tanı koymada etkilidir.
Bunların dışında Podolojik Yaklaşımlar temeliyle yapılan ayak muayenesi lüzum halinde şunları da içerebilir:
- Ayağın eklem ve hareket açılarının kontrolü
- Baropodometrik analizler
- Statik ve dinamik yürüme analizi
- Ayak ölçüsü ve ayakkabı kontrolü
- Diyabetik ayak muayenesi (bkz: Diyabetik Ayak Muayenesi nasıl yapılır?)
- Sinir ve duyu testleri
- Dopler
Genel ayak muayenesi günümüzde bir çok Podolojik Yaklaşımlar sunan işletmelerin ücretsiz olarak sunduğu ve “ücretsiz danışmanlık”, “ön bilgi edinme”, “ayağın ön değerlendirmesi” gibi farklılık gösteren tanımlarla isimlendirilebilmektedir.
“Podologlar Nerede?” sayfamızda kayıtlı işletme profillerine göz atarak size en yakın işletmenin podolog kontrolünde sağladığı ayak muayenesi tekliflerinden yararlanabilirsiniz.
podolojiturkiye.org/podologlar-nerede
Genel Ayak Muayenesi’nde nelere dikkat edilmelidir?
Genel ayak muayenesi öncesinde şunlara dikkat edilmelidir:
- Muayenenin podolog tarafından yapıldığına emin olun. Personele ait diplomayı görme hakkınızın olduğunu unutmayın.
- Muayenenin ayağınızı birebir görerek yapıldığına dikkat edin. Mevcut ayak sorunu/sorunları fiziki olarak incelenmeden, sadece sözlü yapılan muayeneler sağlıklı bir tedavi planına sahip olmayabilir. Bu durum “ön bilgi” olarak isimlendirilir, “muayene” niteliği taşımamaktadır.
- Ön bilgi aldığınızda genelde telefon görüşmesi ya da yazışmalarla sizinle paylaşılan işlem ve fiyatlandırmalarına odaklanmayın. Ayak sorunu fiziki olarak incelenmediği sürece ön bilgide sağlananların kesin geçerliliği olmayabilir. Yani fiziki değerlendirme ile ön bilgi aşamasında aktarılandan farklı bir tablonun varlığını ortaya koyabilir. Bu da yapılacak işlemler ve fiyatlandırmalarının değişebileceği anlamına gelir.
- Muayene olduğunuz ortamın koşulları hijyen kurallarına uygun ve sterilizasyon işlemlerinin sağlandığına dikkat edin.
- Muayene sırasında ortaya çıkan ya da müdahale edilebilirlik özelliği bulunmayan patolojik durumlarında kesin tanı ve tedavisi için sizi tabip kontrolüne yönlendirme yapılabilir. Bu durumu podoloğun bilgi yetersizliği olarak değil, kendini aşan bir tabloda üzerine sorumluluk almaması olarak yorumlayın. Buna multisipliner yaklaşım denmektedir. Tabipler de aynı şekilde sizi Podolojik Yaklaşımlar’dan yararlanmanız için podolog kontrolüne yönlendirebilmektedir.
- Muayene sonrasında imzalamanız gereken evraklar olduğunda evrakın ne ve ne ilgili olduğu okuyarak ya da sorarak anlamaya çalışın.
- Hastalığınıza yönelik asıl tanının ne olduğunu öğrenin. Podologlar, tabip desteği ile tanı koyduklarında bunu size aktarmakla yükümlüdürler. Ne yaşadığınızı ve nasıl bir süreç izleneceği bilgisini sizinle paylaşmak sorumluluklarından biridir.
- Muayene sırasında ayak sorununuzla ilgili aklınıza gelen her şeyi sormaktan çekinmeyin. Sizin için planlanan uygulama ve süreci hakkında tam bilgiler almaya çalışın.
- Muayene esnasında size aktarılan fiyatlandırmaların yazılı belge üzerinde de görmek istediğinizi söyleyin.
Muayene aşamaları ve süreci işletmelerce farklılık gösterebilmektedir. Farklılık durumu söz konusu olsa da temel muayene mantığının öncesinde bilgilendirmek sonrasında ise onay doğrultusunda işlemlere başlamak olduğunu unutmayın.
