Hamilelik Döneminde Oluşan Ayak Sorunları

Podoloji eğitiminin başlatılmasıyla 2014 yılından bu yana verilen podolojik yaklaşımların klinik hizmet kayıtlarına ayak sorunlarının sebepleri arasında hamilelik durumu da yer edinmeye başladı. Bu yazımızda hamilelik dönemi ve sonrasına ait ayakta görülebilen sorunlara değiniyoruz.

Hamilelik Sürecinde Ayak Sağlığı

Hamileliğin 3. ya da 4. ayından sonra ayakta şişme durumları gözlenir. Bu şişkinlik durumu ayak parmaklarının birbirine olan temasının artmasıyla terleme ve buna bağlı olası ayak mantarı (Tinea Pedis) risk ortamını oluşturmaktadır. Nitekim oluşan bu parmak baskıları kimi noktalarda ayakta erken müdahale edilmediğinde kalıcı bir hal alan deformasyon durumlarını (Çekiç, Pençe, Tokmak Parmak ya da Başparmak Eğriliği) yaratabilmektedir.

Hamileliğe ait parmakların şişkinliği deformasyon durumlarının yanı sıra tırnak yapısına binen basıncı da arttırabilmektedir. Özellikle başparmakta olmak üzere tırnakların karşılaştığı bu baskının sonucunda en çok rastlanan ayak hastalıklarından olan tırnak batması (Onychocryptosis) tablosunun gelişme ihtimali yüksektir. Şiddetli ağrı ve çoğu durumda enfeksiyonla belirti veren tırnak batmasının hamilelik sürecindeki takibi önemlidir.

Hamilelikle gelen kilo artışı ayakta basınç ve duruş bozukluklarını meydana getirebilmektedir. Buna bağlı özellikle topukta yaşanan fazla baskı durumu çatlak topuk problemlerini, ayağın metatars noktalarına binen fazla basınç ise major nasır şikayetlerini oluşturabilmektedir.

Hamilelikte Dikkat Edilmesi Gerekenler

Olası ayak sorunlarından hamilelik döneminde kaçınmak için başlıca yapılması gereken girişimleri sıralayalım:

• Ayakların günlük kontrolü ve bakımını yapın: Ayak parmaklarına ve geneline yansıyan şişkinlik durumunun olası ayak sorunlarını oluşturmasından kaçınmak için ayaklarınızı günlük olarak kızarıklık, ağrı, kaşıntı, döküntüleşme ve nasırlaşma gibi bulgulara yönelik takibini yapın. Ayağınızın günlük bakımını da ihmal etmemelisiniz.
• Rahat ayakkabıları tercih edin: Daha önce kullandığınız ayakkabılarınız hamilelik döneminde ayağınıza olmayabilir ya da ayağınızı sıkabilir. Nitekim hamilelik döneminde ayağı sıkmayan ve mümkün olduğunca havalandıran ayakkabıları tercih etmelisiniz. Özellikle vücudun hamileliğe ait yük dağılımının ayağın ön kısmında artmasıyla önü geniş ayakkabıların kullanılması da başta gelen girişimlerdendir.
• Nemden kaçının: Ayaklarınızı neme maruz bırakmayın. Çorap ve ayakkabı kullanımlarına dikkat edin. Özellikle yıkama sonrası ayakları parmak araları da dahil kurulamanın önemi büyüktür.
• Podolog kontrolünde bulunun: Hamilelik süresince olası risk faktörlerini ev koşullarında takip etmeniz her zaman mümkün olmayabilir. Dolayısıyla düzenli aralıklarla bir podolog kontrolünde bulunmanız faydalı olacaktır.

Hamilelikte Duruş (Postür) Bozukluğu

Postür: İskelet öğelerinin vücudun destek yapılarının zedelenme ve ilerleyici deformasyondan koruyacak şekilde düzgün ve dengeli dizilişi olarak tanımlanabilmektedir.

Doğru bir postür vücudun her bir kısmının diğer vücut kısımlarıyla dengesiyle oluşmaktadır. Hamilelik ile büyüyen karın ile omurgada fizyolojik değişikler meydana gelir. Karın ve göğüsün ağırlığı ile sırtın kamburluğu artar. Karın büyüdükçe ağırlığını karşılamak için bel çukuru artarak ağırlık merkezi olması gereken yere doğru konumlanır. Hamilelikte oluşan bu sorunlar ayağa binen yük dağılımını bozabilmektedir. Yük dağılımındaki bozukluklar olası ayak sorunlarını bakımından risk ortamı yaratmaktadır.