Diyabetik Ayak Bakımı

GÜNLÜK İZLEM:
Ayakların günlük kontrolü oldukça önemlidir. Ayaklarınızı her gün kızarıklık, kesik, sıyrık, ısı artışı, mantar, kalınlaşmış sert deri bölgeleri, çatlak ve olası kabarcıklar açısından kontrol edin; bu konuda yakınlarınızın yardımını alın. Gerekirse ayak tabanını görmek için ayna kullanabilirsiniz.

Ayaktaki şişmeler, deri rengindeki değişiklikler, ağrı, kaşıntı, batma, yanma gibi şikayetler; zayıf kan dolaşımı, ülser başlangıcı ve enfeksiyonunun işareti olabilir. Bu belirtiler varsa mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurun.

GÜNEŞ YANIĞINDAN KORUNMA:
Plajda güneş yanıklarını önlemek için ayaklarınıza güneş koruyucu sürün.

AYAKLARI YIKAMA-KURULAMA:
Ayaklarınızı her gün sabunlu ılık suyla yıkayın, çok iyi kurulayın ve uygun bir krem yardımıyla nemlendirin. Kremi parmak aralarına ve tırnak kenarlarına sürmemeye dikkat edin, parmak aralarının nemli olması mantar enfeksiyonlarını arttırır.

TIRNAK BAKIMI:
Tırnaklarınızı keserken cildinize zarar vermemeye özen gösterin ve tırnak batmalarını önlemek için düz kesin. Tırnaklarınız kalınsa suda yumuşatılıp kurulandıktan sonra kesin, görme sorununuz varsa kesim için yakınlarınızdan yardım alın. Tırnak kenarlarını hiçbir zaman sivri bir nesne ile temizlemeyin, gerekli ise diş fırçasıyla fırçalayın. Tırnaklarınızda kalınlaşma, şekil bozukluğu, batma sorunları varsa Podoloji birimi olan bir sağlık kuruluşuna başvurun.

ÇIPLAK AYAK:
Evde, deniz kıyısında, kumsalda, çimenli alanlarda kesinlikle yalın ayak yürümeyin. Evde terlik ya da podologunuz tarafından önerilen sandaletleri kullanın; ev dışında ayağınızı çarpma ve yaralanmalardan
koruyacak kapalı ayakkabılar tercih edin. Duyu kaybı nedeniyle yabancı cisimleri, yaralanmaları erken dönemde fark edemeyebilirsiniz ve yaralar gelişebilir.

DİYABETİK AYAKKABI:
Ayakkabılarınız bileğinizi tam kavramalı, ayaklarınızı yaralanmalardan korumak için kapalı olmalı, ayak parmaklarınızı sıkıştırmayacak genişlikte ve yükseklikte olmalıdır. Büyük ayakkabı sürtünme nedeniyle, küçük ayakkabı basınç oluşturması nedeniyle ayakta yara gelişimine neden olabilir. Podologunuz tarafından çıkarılan ayak kalıbına uygun ayakkabılar kullanın. Topuklu ayakkabılar ayak tabanında yük dağılımını bozdukları için kesinlikle kullanılmamalıdır.

NASIR/YARA VARLIĞI: Nasırları, su toplamalarını kesmeyin, koparmaya çalışmayın, jilet, nasır yakısı, nasır giderici vb. kullanmayın; uygun şekilde tedavi edilmesi için bir sağlık kuruluşuna başvurun.

YARALI AYAĞIN HİJYENİ/TEMİZLİĞİ:
Ayağınızda yara varsa yara bölgesini ıslatmadan, ayağın diğer bölgelerini sabunlu bezle silin, durulayın, kurulayın ve nemlendirin. Böylece yeni kuruma ve çatlakların oluşumu önlenecektir. Yara bölgesinin ıslanmaması çok önemlidir.

TEMAS EDİLECEK SUYUN ISISI:
Banyo yaparken ve ayaklarınızı yıkarken suyun sıcaklığını termometre yardımıyla ya da dirseğinizle kontrol edin. Duyu kaybı nedeniyle suyun sıcaklığını fark edemeyebilir ve yanıklara neden olabilirsiniz.

ISITICILAR İÇİN DİKKAT:
Diyabet nedeniyle ayaklardaki kanlanmanın az olmasına bağlı, ayaklarınızın ısınmadığından yakınabilirsiniz. Böyle durumlarda ayaklarınızı kalorifer ya da herhangi bir ısıtıcıya dayayarak ısıtmayın, sıcak su şişesi, sıcak petler, elektrik sobası vb. kullanmayın; duyu kaybı nedeniyle sıcaklığı doğru hissedemeyebilirsiniz ve yanıklar gelişebilir. Ayaklarınızı ısıtmak için yün çorap ya da battaniye kullanabilir, gece çorap giyerek yatabilirsiniz.

SOĞUK HAVALARDA SOĞUĞA KARŞI DİKKAT:
Çok soğuk havalarda ayaklarınızı donma tehlikesine karşı sık sık kontrol edin, astarlı ayakkabılar ve kalın çoraplar kullanın.

DOĞRU AYAKKABI VE ÇORAP KULLANIMI:
Uygun ayakkabı kullanımı diyabetik hastalar için son derece önemlidir. Ayaklarınızın podologunuz tarafından muayene edilmesi ve önerdiği ayakkabı/tabanlık/ortezlerin kullanılması gerekmektedir. Yapılan çalışmalar standart ayakkabı kullanan diyabet hastalarının, kendi ayak kalıbına göre yapılmış ayakkabı ya da ortez kullananlara oranla iki kat daha fazla ülser/ tekrarlayan ülserlerden yakındığını göstermektedir. Düzenli olarak muayene olun ve önerilen ayakkabıları, ortezleri mutlaka kullanın. Ayağınızı sıkmayan pamuklu çorapları kullanmayı tercih edin.