Yürüme esnasında gövdenin öne olan hareketinin sağlanabilmesi için bir ayak topuğunun yere ilk değme anı ile aynı topuğun yere ikinci kez değme hareketinin tamamlanması ve bu işlemin sürekli olması durumuna yürüme siklusu adı verilir.
Yürüme hareketi esnasında bir bacak öne atılır; atılan bacağın tam teması sonrasında ikinci bacağın ön hareketi başlar.
Yürüme siklusunun %60’ını basma fazı, %40’ını ise salınım fazı oluşturur.
Basma Fazı ve Evreleri:
Basma fazı veya duruş fazı, topuğun yere olan teması ile başlar ve aynı ayağın parmaklarının yerden ayrılması ile son bulur.
– Topuk Teması: Basma fazının başlangıcıdır. Kalça 30° fleksiyonda, diz tam ekstansiyonda, ayak bileği nötral pozisyonda ve ayak supinasyondadır. Topuk yere ilk değdiği anda gövde topuğun gerisinde, vücut ağırlık merkezi (VAM) en alçak noktasında ve en yüksek hızındadır.
– Ayağın Tam Teması: Topuk temasından kısa bir süre sonra ayağın tam teması gerçekleşir. Kalça fleksiyondan ekstansiyona geçer. Diz 20° fleksiyondadır ve ayak bileği 10° plantar fleksiyondadır. Bu evrede VAM oranı yükmeye başlar.
– Basma Fazı Ortası: Vücudun ağırlık merkezi dikey konumdaki ayaktadır. Kalça ve diz ekstansiyonda, ayak bileği dorsifleksiyondadır. Bu evrede VAM oranı hızı en aza iner, yüksekliği en üst ve en dış yana ulaşır.
– Topuk Ayrılışı: Topuğun yerden ayrıldığı evredir. Kalça 10° ekstansiyondadır, diz ekstansyondan fleksiyon durumuna geçer ve ayak bileği plantar fleksiyondadır. Bu evrede VAM’ın yüksekliği ve yana kayması azalır.
– Parmak Ayrılışı: Ayak parmaklarının yerden ayrıldığı durumdur. Bu evre basma fazının bitip, salınım fazının başladığı evredir. Ayrıca ikinci çift destek fazını oluşturur. Kalçanın ekstansiyonu, diz fleksiyonu ve ayak bileği plantar fleksiyonu artar. Bu evrede ayak zemini terk etmeden önce yer tepkinesi kuvveti vektörü (YTKV) dizin arkasına geçer ve parmakların ayrılmasıyla YTKV azalır ve kaybolur.
Salınım Fazı ve Evreleri:
Salınım fazı ayak parmaklarının yerden ayrılmasıyla başlar ve topuğun yere değmesiyle sona erer.
– Hızlanma: Bu evre parmakların yerden ayrılmasıyla başlar. Kalça ve dizde fleksiyon artar, ayak bileğinde dorsifleksiyon durumu oluşur.
– Salınım Fazı Ortası: Havada duran ayağın ileriye doğru hızlanmasıyla bu evre başlar. Kalça ve dizde fleksiyon artar, ayak bileğinde dorsiflikesiyon durumu olışur.
– Salınım Fazı Sonu: Salınan bacağın basan bacağın önüne geçmesiyle başlar. Kalça fleksiyonda, diz ekstansiyonda ve ayak bileği de nötral pozisyondadır.
Normal yürüyüş esnasında her iki ekstremitenin (bacağın) yere temasıyla çift destek fazı durumu oluşur. Bu fazda evreler arası geçişler meydana gelir ve süreç yürüme hızına bağlıdır. Örneğin, yürüyüş hızı azalırsa çift desteğin süresi artar. Söz konusu bu fazın olmaması veya normalinden daha az bir süreç geçirmesi durumunda koşma veya hızlı yürüme haraketleri belirlenir. Bu fazda gövde ağırlığı bir ayaktan diğerine doğru değişkenlik gösterir.
Sonuç olarak; basma fazı yürüme siklusunun %60’ını, salınım fazı %11’ni, çift destek fazı ise her iki fazı kapsadığı için %11’lik bir orana sahiptir.
